II.BÖLÜM
Üç Kızlar Türbesi: Konya ili, Akşehir ilçesi merkezinde Taş Medrese yanındadır. Burada, Sahibi Ata Ali’nin kızları yatmaktadırlar. Genç yaşta ölen üç kardeşi, kısmetinin açılmasını isteyen genç kızlar ziyaret eder, burada mum yakarlar.
Üç Kızlar Türbesi: Konya’da Mevlâna Türbesi’nin arka bahçesindedir. Buraya üç kızlar şehitliği de denilmektedir. Burası, evlenme, çocuk sahibi olma isteği, doğurabilmek ve gönül meseleleri için ziyaret edilir. Amasya’daki Üçler Türbesinin etrafında da benzeri inançları gelişmiştir. Bir Üç Kızlar Türbesi de Bursa’dadır.
Işıklar Köyü Türbesi: Kütahya’nın Altıntaş ilçesi Işıklar köyündedir. Burada Oğlan Türbesi ve Kız Türbesi olmak üzere iki türbe bir aradadır. Buraya çocukları olmayan kadınlar gelir. Çocukları olunca da kurban keser, şükür namazı kılarlar. Bir ifadeye göre türbede yatanlar Abdülkadir Geylani Hazretlerinin müritleridirler. Diğer bir ifadeye göre de Yaşlıçayır mevkiinin savaş şehitleridirler. Ebul Gazi Bahadır Han, Türkmenleri uzun süre yedi kızın yönettiğini belirtir. Türk halk inançlarının her alanında rastlanılan yedi kutsal sayısını yatırlarda da görmekteyiz.
Sır Hatunlar (Sire Hatunlar) Türbesi: İzmir Tire’de Maşa mahallesi Ekinhisarı caddesindedir. Burada Buğday Dede’nin yedi kızı veya yedi kız torunu yatmaktadır. Burayı ziyaret edenler mum yakar, adakta bulunur. Dua ederler. Rivayete göre yedi kardeş hayatta iken hiç konuşmazlarmış, keramet sahibi olduklarına ve kerametlerini sakladıklarına inanılmaktadır. Türk halk inançlarında nezir–adak, yılın kutsal kabul edilen Muharremlik bayram arifeleri gibi muayyen dönemlerinde, özel olarak nezirde, adakta bulunma hâllerinde, doğum, teskere, tedavi, yokluktan kurtulma gibi sıkıntıların defedilmesi vesileleri ile yapılır. Çok kere mekân olarak ulu kabirlerin çevresi seçilir. Aç doyurulur, çıplak giydirilir, hayır işlenilir. Yedi kardeşler, Yediler, Yedi Bacılar, Yedi Kızlar a ise Anadolu evliya kültüründe çok rastlanır. Beş ve üç ile tanımlanan yatırların durumu da aynıdır. Bunların hepsi kız veya erkek olabildikleri gibi, kızlı – erkekli karma da olabilmektedirler. Denizli ili Baklan ilçesi Eski mezarlık içinde Hüsameddin Dede Türbesinin yanında yedi kızlar kutsal mekânı vardır. Yedi kızlar mezarlığa da ad olmuştur. Ayrıca Yediler Ziyareti ise, Erzurum ili Hasankale ilçesine bağlı Ezirmek köyündedir. Kıbrıs’ın Yediler Türbesi Lefkoşe’dedir.
Yedi Evliyalar Türbesi: Sivas’ın Eski Boğazkesen köyündedir. Yedi evliyanın yedi şehit oldukları inancı vardır. Burası tedavi ve istekler için ziyaret edilir.
Yedi Kızlar Türbesi: Manisa Ulutepe mahallesi Yedi Kızlar sokaktadır. 14. yy.a ait olan türbede İshak Çelebi’nin karısı Gülgün Hatun ile altı kızı yatmaktadır.
Kırk Kızlar Kümbeti: Tokat ili, Niksar ilçesi Cedit mahallesindedir. Rivayete göre zamanın valisi halka zulmektedir. Valinin kızı kırk arkadaşı ile zulme karşı direnirler. Bunun üzerine vali direnişçilerin hepsinin başlarını vurdurur. Bakımsız olan türbeyi halk kutsal bir makam saymaktadır. Eskişehir ve Bolu’daki türbelerden de birisinin ismi Kırk Kızlar Türbesidir. Ayrıca; Sivas’ta ve Kırklareli’nde de Kırklar vardır.
Kırkkızlar (Kırgızlar) Türbesi: Bursa–İznik’te Yenişehir kapı dışındadır. Kırk, Türk halk sufizminde önemli yer tutar. Çocuk ve anne kırklanır. Kırk gün düğün yapılır. Kırk, hem yer isimlerinde hem insan isimlerinde ciddi yer alır. Karakalpakistan’da Kırkkızlar Destanı Türk destanlarında önemli yer tutar. Kırklar Meclisi, Kırklar Cami İnanç kültürümüzün ürünleridirler.
Kırklar Sultan: İstanbul ili Beykoz ilçesi Dereseki köyünde yatmaktadır. Menkıbesine göre Abdulkadir Geylani Hazretlerinin kırk talebesinden birisidir. Ordu ile birlikte İstanbul’a giderken derenin setinde şehit olmuş ve köy ismini oradan almıştır. Hakkında fazla malumat bulamadığımız Kırklar Sultan’ın cinsiyeti için de kesin bir şey söylenemiyor. Sultan olmak şehit olabilmek ve kırk öğrenciden birisi olabilmek için cinsiyet, belirleyici bir faktör değildir. Afyon ilimizde de Kırklar Makamı vardır. Erzurum’un İspir ilçesi Karakaş Köyünde Kırklar Ziyareti ve aynı ilimizin Tekman İlçesinin Hacı Ömer köyünde Kırklar Mezarlığı vardır.
Üç Kızlar Türbesi: Konya ili, Akşehir ilçesi merkezinde Taş Medrese yanındadır. Burada, Sahibi Ata Ali’nin kızları yatmaktadırlar. Genç yaşta ölen üç kardeşi, kısmetinin açılmasını isteyen genç kızlar ziyaret eder, burada mum yakarlar.
Üç Kızlar Türbesi: Konya’da Mevlâna Türbesi’nin arka bahçesindedir. Buraya üç kızlar şehitliği de denilmektedir. Burası, evlenme, çocuk sahibi olma isteği, doğurabilmek ve gönül meseleleri için ziyaret edilir. Amasya’daki Üçler Türbesinin etrafında da benzeri inançları gelişmiştir. Bir Üç Kızlar Türbesi de Bursa’dadır.
Işıklar Köyü Türbesi: Kütahya’nın Altıntaş ilçesi Işıklar köyündedir. Burada Oğlan Türbesi ve Kız Türbesi olmak üzere iki türbe bir aradadır. Buraya çocukları olmayan kadınlar gelir. Çocukları olunca da kurban keser, şükür namazı kılarlar. Bir ifadeye göre türbede yatanlar Abdülkadir Geylani Hazretlerinin müritleridirler. Diğer bir ifadeye göre de Yaşlıçayır mevkiinin savaş şehitleridirler. Ebul Gazi Bahadır Han, Türkmenleri uzun süre yedi kızın yönettiğini belirtir. Türk halk inançlarının her alanında rastlanılan yedi kutsal sayısını yatırlarda da görmekteyiz.
Sır Hatunlar (Sire Hatunlar) Türbesi: İzmir Tire’de Maşa mahallesi Ekinhisarı caddesindedir. Burada Buğday Dede’nin yedi kızı veya yedi kız torunu yatmaktadır. Burayı ziyaret edenler mum yakar, adakta bulunur. Dua ederler. Rivayete göre yedi kardeş hayatta iken hiç konuşmazlarmış, keramet sahibi olduklarına ve kerametlerini sakladıklarına inanılmaktadır. Türk halk inançlarında nezir–adak, yılın kutsal kabul edilen Muharremlik bayram arifeleri gibi muayyen dönemlerinde, özel olarak nezirde, adakta bulunma hâllerinde, doğum, teskere, tedavi, yokluktan kurtulma gibi sıkıntıların defedilmesi vesileleri ile yapılır. Çok kere mekân olarak ulu kabirlerin çevresi seçilir. Aç doyurulur, çıplak giydirilir, hayır işlenilir. Yedi kardeşler, Yediler, Yedi Bacılar, Yedi Kızlar a ise Anadolu evliya kültüründe çok rastlanır. Beş ve üç ile tanımlanan yatırların durumu da aynıdır. Bunların hepsi kız veya erkek olabildikleri gibi, kızlı – erkekli karma da olabilmektedirler. Denizli ili Baklan ilçesi Eski mezarlık içinde Hüsameddin Dede Türbesinin yanında yedi kızlar kutsal mekânı vardır. Yedi kızlar mezarlığa da ad olmuştur. Ayrıca Yediler Ziyareti ise, Erzurum ili Hasankale ilçesine bağlı Ezirmek köyündedir. Kıbrıs’ın Yediler Türbesi Lefkoşe’dedir.
Yedi Evliyalar Türbesi: Sivas’ın Eski Boğazkesen köyündedir. Yedi evliyanın yedi şehit oldukları inancı vardır. Burası tedavi ve istekler için ziyaret edilir.
Yedi Kızlar Türbesi: Manisa Ulutepe mahallesi Yedi Kızlar sokaktadır. 14. yy.a ait olan türbede İshak Çelebi’nin karısı Gülgün Hatun ile altı kızı yatmaktadır.
Kırk Kızlar Kümbeti: Tokat ili, Niksar ilçesi Cedit mahallesindedir. Rivayete göre zamanın valisi halka zulmektedir. Valinin kızı kırk arkadaşı ile zulme karşı direnirler. Bunun üzerine vali direnişçilerin hepsinin başlarını vurdurur. Bakımsız olan türbeyi halk kutsal bir makam saymaktadır. Eskişehir ve Bolu’daki türbelerden de birisinin ismi Kırk Kızlar Türbesidir. Ayrıca; Sivas’ta ve Kırklareli’nde de Kırklar vardır.
Kırkkızlar (Kırgızlar) Türbesi: Bursa–İznik’te Yenişehir kapı dışındadır. Kırk, Türk halk sufizminde önemli yer tutar. Çocuk ve anne kırklanır. Kırk gün düğün yapılır. Kırk, hem yer isimlerinde hem insan isimlerinde ciddi yer alır. Karakalpakistan’da Kırkkızlar Destanı Türk destanlarında önemli yer tutar. Kırklar Meclisi, Kırklar Cami İnanç kültürümüzün ürünleridirler.
Kırklar Sultan: İstanbul ili Beykoz ilçesi Dereseki köyünde yatmaktadır. Menkıbesine göre Abdulkadir Geylani Hazretlerinin kırk talebesinden birisidir. Ordu ile birlikte İstanbul’a giderken derenin setinde şehit olmuş ve köy ismini oradan almıştır. Hakkında fazla malumat bulamadığımız Kırklar Sultan’ın cinsiyeti için de kesin bir şey söylenemiyor. Sultan olmak şehit olabilmek ve kırk öğrenciden birisi olabilmek için cinsiyet, belirleyici bir faktör değildir. Afyon ilimizde de Kırklar Makamı vardır. Erzurum’un İspir ilçesi Karakaş Köyünde Kırklar Ziyareti ve aynı ilimizin Tekman İlçesinin Hacı Ömer köyünde Kırklar Mezarlığı vardır.
Kaynak:Yaşar KALAFAT
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder